JÓZEF MORDAWSKI

Urodził się 23 listopada 1893 r. w Szalowej. Był synem Aleksandra Mordawskiego, znanego działacza ludowego. Po ukończeniu miejscowej szkoły ludowej uczęszczał początkowo do szkoły średniej w Jaśle, następnie przeniósł się do Gorlic, a w roku 1907 wstąpił do seminarium nauczycielskiego w Tarnowie. Po złożeniu w 1912 r. egzaminu dojrzałości otrzymał posadę nauczycielską w szkole ludowej w Harklowej (pow. jasielski). W 1915 r. został wcielony do wojska i walczył na frontach I wojny światowej. W wyniku odniesionej kontuzji został zdemobilizowany w 1917 r. Podjął pracę nauczycielską w szkole ludowej w Potakówce. Po roku został przeniesiony do Szkoły Wydziałowej Męskiej im. R. Traugutta w Jaśle. Stale pogłębiał swoje kwalifikacje zawodowe. W roku 1928 ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski w Krakowie. Później zasiadał w komisji egzaminacyjnej dla praktycznego egzaminu na nauczyciela publicznych szkół powszechnych.

Józef Mordawski był także aktywnym działaczem społecznym. Już w 1913 r. uczestniczył w założeniu Związku Strzeleckiego w gminie Harklowa. Z chwilą podjęcia pracy w nauczycielstwie wstąpił do Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) i pracował w nim na różnych stanowiskach. W okresie międzywojennym był czynnym członkiem zarządu Towarzystwa Przeciwgruźliczego w Jaśle. Z jego ramienia prowadził w latach 1931-1934 jako kierownik lecznicze kolonie wakacyjne dla młodzieży w Rymanowie Zdroju. Za tę działalność otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi. Z ramienia ZNP został wybrany radnym Miejskiej Rady Jasła w latach 1935 i 1939.

Podczas okupacji hitlerowskiej władze niemieckie wyznaczyły Mordawskiego na stałego zakładnika miejskiego, dlatego przez cały okres okupacji żył w poczuciu grożącego mu aresztowania. Okupacja nie przerwała jego działalności w ZNP. Z poświęceniem pełnił funkcję referenta szkolnictwa powszechnego w Powiatowym Komitecie Oświaty i Kultury, który odpowiadał za organizowanie struktur tajnego nauczania. Jednostka ta wchodziła w skład Powiatowej Delegatury Rządu. Józef był ponadto łącznikiem w akcji udzielania pomocy finansowej nauczycielom-przesiedleńcom, a także członkom rodzin nauczycielskich, których żywiciele zostali aresztowani lub wywiezieni do obozów koncentracyjnych. W domu J. Mordawskiego odbywały się zajęcia na tajnych kompletach. W pracy tej pomagała mu żona Genowefa oraz dzieci Janina i Zdzisław. Podczas okupacji nie zaprzestał działalności w Towarzystwie Przeciwgruźliczym. Pełniąc funkcję skarbnika miał ułatwiony dostęp do leków i środków sanitarno-opatrunkowych, w które zaopatrywał oddziały Armii Krajowej.

Po okupacji Mordawski włączył sie w dzieło odbudowy Jasła. Wszedł w skład Tymczasowej Rady Miejskiej. Jako radny przez wiele kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Oświaty i Kultury. Z jego inicjatywy powstało w Jaśle szereg inwestycji. W swoim domu otworzył pierwszą na terenie miasta księgarnię. Rozwijał też działalność w ruchu spółdzielczym. Należał do grona osób, które po wojnie reaktywowały Spółdzielnię Spożywców „Społem” w Jaśle. Do rady nadzorczej spółdzielni należał przez 22 lata, a przez 10 lat był jej przewodniczącym. Dzięki niemu we wszystkich typach szkół jasielskich powstawały spółdzielnie uczniowskie. Za tę działalność J. Mordawski został odznaczony odznaką „Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego”. W 1967 r. powierzono mu przewodniczenie w Społecznej Komisji Pojednawczej, którą to funkcję pełnił prawie do końca życia.

Zmarł 9 lutego 1979 r. w wieku 86 lat. Za swoją ponad 50-letnią pracę zawodową i społeczną otrzymał liczne ordery i wyróżnienia.

Oprac. A. Wietrzyk