JAN MARYNOWSKI

Jan Józef Marynowski, syn Mariana i Anny Marynowskiej z d. Śmietana, urodził się 11 lipca 1909 r. w Szalowej. Rodzice jego byli nauczycielami w szkole powszechnej w Szalowej. Po ukończeniu szkoły powszechnej i gimnazjum im. Marcina Kromera w Gorlicach podjął naukę w Seminarium Nauczycielskim Męskim w Starym Sączu. Po uzyskaniu dyplomu rozpoczął pracę zawodową w szkole powszechnej w Ropicy Ruskiej, następnie w Olszynach (pow. jasielski), a od roku 1936 w Polnej k. Stróż (pow. nowosądecki), gdzie był zatrudniony do 31 sierpnia 1939 r. W czasie swojej pracy pedagogicznej organizował i prowadził amatorskie zespoły artystyczne oraz chór szkolny w Polnej. Zaangażował się także w życie kulturalne Gorlic, reżyserując różne spektakle sceniczne w sali miejscowego „Sokoła”, m.in. sztukę Andrzeja Cierniaka „Krakowskie wesele”.

Jan Marynowski w dniu 26 grudnia 1935 r. w Glinniku Mariampolskim pojął za żonę nauczycielkę Helenę, córkę Franciszka (1879-1965) i Marii (1884-1960) Chowaniec. W 1936 r., służąc w Kompanii Piechoty Rezerwy 39 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich został promowany na podporucznika rezerwy (lokata promocji 3378). W sierpniu 1939 r. powołano go na ćwiczenia wojskowe do Sanoka, gdzie zastała go mobilizacja. 1 września 1939 r. został zmobilizowany do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. Podczas walk dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku. Dalsze jego losy długo były okryte mgłą tajemnicy. Jedynymi informacjami, jakie dotarły do żony Heleny ze Starobielska, były 2 karty pocztowe oraz dwa telegramy (12 i 31.03.1940), które zawierały zaledwie po parę słów. Był to właściwie tylko sygnał, że żyje.

Na podstawie decyzji Biura Politycznego WKP(b) z 5 marca 1940 roku w okresie między 5 kwietnia do 12 maja 1940 roku został zastrzelony w podziemiach siedziby NKWD w Charkowie, albo bezpośrednio nad dołami śmierci w pobliżu domu wypoczynkowego dla pracowników NKWD w lesie w Piatichatkach na przedmieściach Charkowa. Spoczął w jednej z masowych mogił ofiar NKWD.

Dane Jana Marynowskiego znajdują się w Indeksie Represjonowanych „Ośrodka Karta”. Zostały tam umieszczone w oparciu o wykaz akt ewidencyjnych jeńców wojennych, którzy opuścili obóz NKWD w Starobielsku. Symboliczne tablice w formie cegiełek, upamiętniające polskich oficerów i policjantów zamordowanych przez NKWD i pochowanych w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywateli RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej, znajdują się w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Symboliczne tablice można zobaczyć na murach starego cmentarza w Licheniu oraz na cmentarzu w Gorlicach. Jego jedyny syn Andrzej w 1990 r. przywiózł urnę z ziemią katyńską, która wraz ze stosowna tablicą została umieszczona w kościele parafialnym w Gliniku Mariampolskim (dzielnica Gorlic).

Żona Jana J. Marynowskiego Helena (ur. 1913 r.) przepracowała 34 lata w szkolnictwie zawodowym w Gorlicach i zmarła w 1979 roku. Została pochowana na cmentarzu w Gorlicach. Obok niej (sektor 3) spoczął symbolicznie porucznik rezerwy Jan Marynowski. Na jego cześć w ogrodzie Internatu Zespołu Szkół Nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach został posadzony Dąb Pamięci.

Opracowanie: Aleksander Wietrzyk