SZALOWA

W polskich dokumentach  spotkać można Szalową w Długoszowej „Liber beneficjorum” pod nazwą Schalayewa. Miejscowość ta była jedną z nielicznych wsi posiadających prawo organizowania jarmarków oraz prawo wyszynku , co w znacznym stopniu przyczyniło się do jej rozwoju. W XV i XVI wieku należała do Szalowskich herbu Strzemię, ale w 1581r. jako współwłaściciel wymieniony był również Mikołaj Jordan. Szalowscy byli arianami i przy swym dworze w Szalowej prawdopodobnie zbudowali zbór. W XVIII w. Szalowa stała się środowiskiem kulturalnym, założono tu bibliotekę parafialną. Z inicjatywy właściciela wsi Krzysztofa Jordana i proboszcza ks. Wojciecha Stefanowskiego wybudowano na miejscu starego kościoła, nowy, drewniany kościół w stylu barokowym. Przy kościele istniała od 1595 roku szkoła. W połowie XVIII w. rozpoczęła działalność kapela ludowa, która potem została przekształcona w orkiestrę dętą. Od 1953r.-Amatorski Zespół Teatralny i kapela do dziś troskliwie kultywują tradycje folkloru Pogórzan. Obecnie Szalowa jest wsią, w której zachowało się sporo pięknych wiekowych zabytków, natomiast z powstaniem, nazwą miejscowości i historią wiąże się kilka legend. Według przekazu pierwotna nazwa Szalowej brzmiała Krasna Łyska, z innych źródeł nazwa Szalowa wywodzi się od częstych, szalejących wiatrów. W 1857 roku z inicjatywy proboszcza ks. Stanisława Muszyńskiego powstała Szalowska Szkoła Powszechna zw. „Trywialną”. W 1906 roku z inicjatywy Mariana „Scibora” Rylskiego utworzono Ochotniczą Straż Pożarną w Szalowej. Społeczeństwo Szalowej ma swój wkład we wszystkich przedsięwzięciach  i inwestycjach swej wsi np. powstanie budynku straży pożarnej, gdzie mieści się też biblioteka publiczna, ośrodek zdrowia, czy rozbudowa budynku szkoły.