ŁUŻNA
Przy drodze krajowej Tarnów – Gorlice, leży wieś Łużna, skąd rozchodzą się trakty do: Moszczenicy, Zagórzan, Bystrej, Stróż, Bobowej i Ciężkowic, stanowiące dziś ważny węzeł komunikacyjny. Nad falistymi, łagodnymi stożkami piętrzy się wzgórze Pustki /446 m n.p.m./ związane ze wsią legendą i historią. Historyczne dowody na istnienie zorganizowanego osadnictwa we wsi Łużna datowane są na początek XV wieku, ale można przypuszczać że było ono wcześniejsze ze względu na udokumentowane powstanie w XIV wieku sąsiadujących pobliskich miejscowości jak: Jankowa (1343), Moszczenica(1348) i innych
Foto. Kościół w Łużnej
Foto. Kościół o wschodzie słońca
Do 1418 roku Łużna była własnością rodziny Myszków z Nieprześni, a następnie Bobowskich, którzy mieli posiadłość w dolinie rzeki Białej. Zapisy w dokumentach parafialnych z 1440 r. wskazują, że Łużna w tym czasie była wsią kościelną, a kościół p.w.św. Marcina Biskupa był świątynią parafialną, wspólna dla wsi Łużna i Wola Łużańska. Dziedzicem wsi był wówczas Getto Bokanowski, który po uzyskaniu tytułu szlacheckiego zmienił nazwisko na Jan Łużniański, a pod koniec XVII wieku wieś stała się własnością Jana Potockiego-Szreniawy. Mieszkańcami wsi byli wtedy głównie Słowianie, jak również osadnicy niemieccy oraz szwedzcy jeńcy wojenni. W XVII wieku Łużna była ośrodkiem arianizmu, który rozwijał się pod patronatem znanych szeroko Potockich – braci Polskich. Zbudowali oni zbór ariański, który był ich domem modlitwy i przestał istnieć po 1660 roku, a dziś śladem jego istnienia jest barokowy krucyfiks wiszący w kościele parafialnym.
Foto. Cmentarz Nr 123 “Pustki”
Po pierwszym rozbiorze Polski Łużna znalazła się pod panowaniem austriackim, a w 1911 roku doszło do zmian własnościowych wsi, która przejął Galicyjski Bank Ziemski w Łańcucie, natomiast majątek został rozparcelowany między drobnych właścicieli. Nadeszły jednak lata wojennych wzmagań – rok1915 zapisał się trwale w historii Łużnej, kiedy to wieś znalazła się miedzy liniami frontu: z jednej strony wojska austriackie, z drugiej rosyjskie. Wrzesień 1939 roku przyniósł nową tragedię i wiejskie gospodarstwa ponownnie opustoszały. mieszkańcy nie zatracili poczucia godności i woli walki o swoja tożsamość, występowali przeciwko terrorowi okupanta tworząc oddziały bojowe Armii Krajowej i Batalianów Chłopskich. Po wojnie zmieniła się struktura społeczna ludności, rosła liczba wykształconych ludzi, były nowe pomysły i sposoby ich realizacji. Wieś stawała się nowoczesną, przybywało nowych obiektów i ten proces trwa do dziś.
Foto. Widok z Kozicy w stronę Łużnej
W Łużnej funkcjonują dwie szkoły tj. Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Anny Leśkiewicz z Gimnazjum, Szkoła Podstawowa Nr 2 oraz dwa Przedszkola Samorządowe. W Zespole Szkół w Łużnej działa również stołówka.
